Kabuslar olumsuz duygularla ilişkili uzun ve ayrıntılı rüyalardır.  Kabuslar, korku ve kaygı gibi olumsuz duygulanımlara yol açan ve bireyin güvenliğini tehdit eden rüya benzeri gerçekçi hikayeler olarak deneyimlenir. Etiyolojik açıdan ele alındığında ise kabusa yönelik henüz bir fikri birliği olmadığını görüyoruz. Freudyen yaklaşıma göre kabuslar, gün içinde bastırılmış olarak muhafaza edilen iç çatışmaların, uyku halinde zayıf bir ego gücüne yenik düşmesinin ürünüdür. İlerleyen yıllarda Freud bu görüşüne bir ek yapıp; kabusların, geçmiş travmaların bireyde yarattıkları güçlü ve olumsuz etkileri yok etmek için ortaya çıktılarını iddia eder. Güncel araştırmaların bazılarına göre kabuslar, uyku halinde ve uyanıkken, zihnin tehditkar gelişmeler karşısında kendisini yeterince savunamamasından kaynaklanır. Nörobilişsel ekole göre kabuslar, beynin korkuyla ilişkili anılarını bertaraf etmek için deneyimlediği olumsuz duygulanımlardır. Bir başka güncel görüşe göre ise kabuslar, zihnin bilinçdışı girişimlerle, utanç dolu deneyimlerini daha az acı verici ve kabul edilir olan tehlikeye dönüştürmesidir.

Tüm bu görüşlerin ortak paydasında kabusların, zihnin bilinçdışı yollarla kendini savunma, mücadele etme ve zorlukların üstesinden gelme girişimleri olduğunu söyleyebiliriz. Kabus deneyimleri, ilkel ve hoş olmayan duygusal süreçlere karşılık görece az sayıda savunma becerisine sahip olan bireylerde daha çok görülür. Klinik açıdan değerlendirildiğinde ise depresyon, nevroz, kaygı ve intihar eğilimi olan ve bunların dışında şizotipal kişilik örgütlenmesine yatkınlığı bulunan bireylerde deneyimlenen kabus sayısı nüfusun geri kalanına oranla daha yüksek bulunmuştur. Bu klinik tabloya dissosiyatif eğilimleri ve kökenlerindeki travmaları da eklemek ampirik açıdan doğru olacaktır.

Detaylar için kaynaklar:

Kelly, W. E. (2018). The nightmare proneness scale: A proposed measure for the tendency to experience nightmares. Sleep and Hypnosis: A Journal of Clinical Neuroscience and Psychopathology, 20(2), 120-127.

Kelly, W. E. (2016). Some personality characteristics of college students reporting frequent nightmares. Sleep and Hynosis: A Journal of Clinical Neuroscience and Psychopathology, 18(3), 69-73.