Sosyal medya siteleri, iyi ve kötü yönleriyle hayatımızın kabullenmemiz gereken bir parçası haline geldi. Bu sitelerin insan ilişkilerine olan etkisine dair araştırmalar ve tartışmalarsa oldukça hızlı bir şekilde devam ediyor. Çoğu bireyin aklını kurcalayan sorulardan biri ise sosyal medyanın insanı yalnızlaştırdığı mı yoksa aksine sosyalleştirdiği mi. Ancak bu soruya cevap vermek o kadar kolay değil. Sosyal medyanın etkisinde pek çok faktör belirleyici rol oynuyor. Örneğin sosyal medyayı neden kullandığımız, kişilik özelliklerimiz, ne sıklıkta kullandığımız ve nasıl kullandığımız gibi bilgiler, sosyal medyanın üstümüzdeki etkisini anlamak için gerekli.

Facebook, Twitter, Instagram ve Snapchat, en çok bilinen ve en sık kullanılan sosyal medya araçları. Twitter yazı paylaşımı üzerine iken, Instagram ve Snapchat görsel paylaşım üzerine kurulmuş sosyal medya araçları. Facebook ise hem görsel hem yazı paylaşımı yapılabilmesi ile bu konuda diğerlerinden ayrılıyor. Peki görsel paylaşmak ve yazı paylaşmanın yalnızlık düzeyimize olan etkisi farklı mıdır dersiniz? Oregon Üniversitesinden araştırmacılar Matthew Pittman ve Brandon Reich yaptıkları bir araştırmada, görsel ve yazı paylaşmanın gerçekten farklı etkilere yol açabileceğini gösterdi. Çalışma sonucunda, Instagram veya Snapchat gibi görsel paylaşım sitelerinde paylaşım yapan kişilerin, Twitter gibi yazılı paylaşım yapan kişilere göre yalnızlık düzeylerinde anlamlı bir azalma, iyi oluşlarında da anlamlı bir artış olduğu görüldü. Yani Instagram kullanmak, yalnızlık ve iyi oluş açısından Twitter’a göre daha olumlu etkilere sahip.

Elbette bu sonuçlar Instagram kullanımı yalnızlığı azaltır veya Instagram Twitter’dan daha faydalıdır anlamına gelmiyor, yani en azından bu araştırma sonucunda. Araştırmacılara göre, bir görselin ve yazının etkisinin farklı olması, kişinin samimiyet ve sosyal mevcudiyet algısından kaynaklanıyor olabilir. Örneğin, bir kişi arkadaşının yemek yerken çekilmiş bir fotoğrafını gördüğünde, arkadaşının o anki durumunu, ses tonunu ve ruh halini zihninde canlandırabiliyor ve sanki arkadaşının orada “mevcut” olduğu algısı oluşabiliyor. Bu algı da kişinin sosyal ihtiyaçları göz önünde bulundurulduğunda olumlu bir etki yaratıyor. Yazılı iletişimde ise yüz yüze iletişime göre daha soyut öğelerin olduğu algısının, kişinin samimiyet algısını kısmen daha olumsuz etkiliyor. Dolayısıyla fotoğraf ve yazının farklı algılanması, bu iki sosyal medyanın bireyleri farklı etkilemesine yol açabiliyor.

Detaylar için kaynak

Pittman, M., & Reich, B. (2016). Social media and loneliness: Why an Instagram Picture may be worth more than a thousand Twitter words. Computers in Human Behavior, 62, 155 – 167ç