Disleksi, kendini okuma, heceleme güçlüğü olarak gösteren ve zeka düzeyi normal veya normal üstü kişilerde görülen öğrenme güçlüğünün genel adıdır. Disleksik bireyler sözcükleri yanlış ya da çok yavaş okuyabilir, okuduğunu anlamakta güçlük çekebilir, harf yazımlarında sorun yaşayabilir ve yazılı olarak kendilerini ifade edemeyebilirler. Disleksi ilk olarak 1896 yılında tanımlanmış olsa da nedeni hakkında kesin bir kanıdan söz etmek güç.

Le Floch ve Ropars yaptıkları araştırma ile disleksinin nedenini araştıran araştırmacılardan. Araştırmacılar normal insan beyninde ‘asimetri’ olduğunu, disleksiye sahip kişilerde ise bu asimetrinin bulunmadığını ortaya çıkardı. Asimetri, beynimizin sağ ve sol kısmının aynı olmadığını, yani simetrik olmadığını anlatmak için kullanılan bir terim.

Gözümüzde üç rengi, mavi, kırmızı ve yeşili algılayan hücreler bulunur. Diğer renkleri bu üç rengin kombinasyonu olarak görürüz. Disleksiye sahip olmayan kişilerdeki ise asimetriyi şu şekilde açıklayabiliriz: Beynimiz iki gözden eşit derecede bilgi almaz. Tıpkı sağ ve sol elimizde olduğu gibi gözlerimizden biri daha baskındır. Baskın olan gözümüzün çok küçük bir bölgesinde mavi rengi algılayan hücreler yoktur. Ancak bu, baskın olmayan gözümüz için geçerli değil.

Araştırmaya göre disleksiye sahip bireylerin beyninde asimetri bulunmuyor. Yani mavi rengi algılayan hücreler iki gözün de belirli bölgelerinde olmadığı için, beyin iki gözden de eşit baskınlıkta bilgi alıyor. Bu durum da ‘ayna yansıması’ olarak adlandırılan resimlerin görülmesi anlamına geliyor. Disleksiye sahip bireylerin b ve d harflerini ya da 3 rakamı ve E harfini birbirine karıştırmasının nedeni olarak bu gösteriliyor.

Araştırmacılar, beynin algılayamayacağı kadar kısa bir sürede yanıp sönen bir led lamba kullanarak oluşan ayna yansıması görüntüyü yok etmeyi başarıyor. Yani disleksiye sahip insanlar, ortam ışığının gözle görülmeyecek hızda yanıp söndüğü bir odada okuma yaparlarsa, disleksiye neden olan ayna yansıması görüntü yok oluyor ve harfler normal görülüyor. Le Floch ve Ropars’ın buldukları çözüm her ne kadar uzun süreli olmayan bir çözüm olsa da, disleksi hastalarının hayatını kolaylaştıracağı bir gerçek.

Detaylar için kaynak

Floch, A. L., & Ropars, G. (2017). Left–right asymmetry of the Maxwell spot centroids in adults without and with dyslexia. Proceedings of the Royal Society B: Biological Sciences,284(1865), 20171380. doi:10.1098/rspb.2017.1380