Çalışan annelerin çocuklarıyla fazla vakit geçirememesi veya bazı kültürlerde ebeveynler ile aynı çatı altında yaşanması gibi sebeplerle çocuklar, anneanne veya babaanneleri tarafından büyütülebiliyor. Kurulan ilişkinin sıcaklığı, bakımı üstlenen büyükannenin tecrübesi ve sabrı çocukta olumlu etkiler yaratsa da bu yaş grubunun kısmen düşük enerji seviyesi, sağlık sorunları ve genellikle eski ebeveynlik tarzlarını benimsemiş olmaları, hem çocuk hem kendileri açısından problem yaratabiliyor ve çocuklarda sosyal açıdan bazı yetersizliklere yol açabiliyor. Bugüne kadar birçok araştırma anne-babası dışında, özellikle büyükanne bakımında büyüyen çocukların nasıl etkilendiğine baksa da, bu etkinin yetişkinlikte nasıl devam ettiği ile ilgilenen yeterli çalışma henüz yapılmadı.

Cheryl A. Kier ve Tak Fung, büyükanneleri tarafından büyütülen çocukların yetişkinlikte yaşam doyumlarının nasıl etkilendiğini araştırdı. Aynı zamanda bu etkinin gelir, eğitim seviyesi ve sosyal çevrelerinin genişliği ile nasıl bir ilişkisi olduğu da incelendi. Büyükanne tarafından büyütülen ve diğer aile formları ile büyüyen çocuklar yetişkinlikte karşılaştırıldığında, büyükanne tarafından büyütülen yetişkinlerin eğitim, gelir ve yaşam doyum seviyelerinin daha düşük olduğu görüldü. Sonuçlara göre büyükanne tarafından büyütülen ve daha fazla gelire sahip olan yetişkinler kısmen daha mutlu. Eğitim seviyesi için ise tam tersi bir ilişki geçerli. Büyükanne tarafından büyütülen yetişkinler arasında eğitim seviyesi daha düşük olanların daha mutlu olduğu görüldü. Sosyal çevrenin ise anlamlı bir etkisi bulunmadı.

Özetle, bulgular büyükanneleri tarafından büyütülen çocukların yetişkinlikte diğer aile formlarında büyüyen kişilere kıyasla daha düşük yaşam doyum seviyesi sergilediğini destekliyor. Ancak bu bireylerin yaşam doyumunun, yetişkinlikte yüksek gelir seviyesine sahip olunması ile kısmen arttığı görülüyor. Eğitim seviyesi ve yaşam doyumu arasındaki ilişkiyi ise araştırmacılar, eğitim seviyesi arttıkça, yaşam hedeflerinin artacağı ve bunları gerçekleştirememiş olmanın yaşam doyumunu azaltacağı şeklinde yorumluyorlar. Yani, büyükanneleri tarafından yetiştirilen bireylerin yaşayabileceği olası olumsuz etkilere karşı bu çalışmaya göre iş yaşamındaki başarı ve gelir, psikolojik sağlamlığı artıran bir etken.

Detaylar için kaynak

Kier, C. A. & Fung, T.(2014). Adult outcomes of being raised by grandmothers: Can social networks play a role? Journal of Intergenerational Relationships, 12, 141-166.