İnternet, kullanım alanı ve yoğunluğuna göre olumlu ve olumsuz bir çok etkiye sahip olabilir. İnternetin doğru kullanımı, genç bireylerin problem çözme, yaratıcı düşünme ve bilgiye ulaşma gibi alanlarda gelişimlerini destekliyor olsa da aşırı ve kontrolsüz kullanımı bazı kişisel becerileri (kişiler arası iletişim, yüz yüze sohbet etme, kitap okuma vb.) olumsuz yönde etkileyebilir. Son yıllarda internetin problemli kullanımı; internete dair aşırı zihinsel uğraş, internette geçirilen süreyi artırma ihtiyacı, internet kullanımı azaltılmaya çalışıldığında ortaya çıkan huzursuzluk, sinirlilik gibi belirtilerle birlikte dikkate değer bir problem olarak ele alınıyor. Özellikle pek çok genç bireyin ergenlik döneminde yaşadığı suskunluk, içe kapanıklık, çevreden kopma, can sıkıntısı, aile içinde çatışma, arkadaşlarla problemler, beğenilmeme korkusu, kendi ya da dünyanın geleceği hakkında endişe duyma ve kötümserlik gibi sorunlar düşünüldüğünde ergenlerin internet kullanımı özellikle dikkat çekiyor.

Nuray Şimşek ve arkadaşlarının yaptığı bir çalışmada okul sağlığı hizmetlerinin planlamasında katkı sağlayacağı düşünülerek, lise öğrencilerinde internet bağımlılığı ve umutsuzluk arasındaki ilişki incelendi. Araştırmaya katılan ergenlerin neredeyse yarısı aile içi ilişkilerinin iyi olduğunu, yarıdan fazlası ise evde ders çalışma imkanlarının iyi, okul başarılarının orta, arkadaş ve öğretmen ilişkilerinin iyi olduğunu belirtti. Ergenlerin boş zamanlarını genellikle bilgisayarda oyun oynayıp müzik dinleyerek değerlendirdikleri görüldü. Ayrıca ergenlerin çoğunun evde kendine ait bir bilgisayarının olduğu ve 3 yıl üzeri süredir internete erişebildikleri belirlendi. İnternete en çok bağlanılan saatler 18.00 – 22.00 arası olarak belirlendi ve katılımcılar interneti en fazla ödev hazırlamak için kullandıklarını ve internet kontrolünü kendilerinin sağladığını ifade etti. Ergenlerin yaşadıkları çevre durumlarına göre internet bağımlılıkları araştırıldığında ise köy ya da kasabalarda yaşayanların ve aile ve arkadaş ilişkileri kötü olan ergenlerin daha fazla internet bağımlısı olduğu gözlemlendi. Ergenler arasında internet kullanımı oldukça yaygın olduğu için interneti sadece “web”de sörf yapma amaçlı kullanan ergenlerin umutsuz oldukları, ayrıca interneti saat 23’ten sonra kullanan ergenlerin umutsuzluk düzeylerinin daha yüksek olduğu gözlemlendi.

Özetle, bağımlılığın oluşmasında mevcut olanaklar önemli ögelerdir. Evde bilgisayar ve internet erişiminin olması, internet kullanım süresi ve şeklini de etkiliyor. İnterneti ödev yapma amacıyla kullananlarda internet bağımlılığı oranı düşükken, sohbet ve oyun amaçlı kullananlarda ise bağımlılık oranı kısmen daha yüksek oluyor. Araştırmacılara göre gençlere olumlu sosyal ilişkiler geliştirebilecekleri ortamlar sağlanması, internet bağımlılığına olan yatkınlığı azaltmak için önemli bir rol oynayabilir.

Detaylar için kaynak

Şimşek, N., Kılıç Akça, N., & Şimşek, M. (2015). Lise öğrencilerinde umutsuzluk ve internet bağımlılığı. TAF Preventive Medicine Bulletin, 7-14.