Bireylerin mutluluk ve yaşam doyumunu etkileyen faktörler yıllardır çeşitli araştırmalara konu oluyor. Bireysel bir çok etkene ek olarak, bireyin mutluluk ve yaşam doyumu üzerinde, yaşadığı ülkenin genel yaşam doyum ve mutluluk seviyesinin de etkili olduğu güncel araştırmalarda tartışılıyor. Bireylerin ve toplumun yaşam doyumları üzerinde ülkenin yaşam koşulları, refah düzeyi, kültürel yapısı, zeka ve eğitim düzeyi belirleyici bir rol oynuyor. Güncel bir araştırmada, ülke genelindeki zeka ve refah düzeyinin yaşam doyumu ile ilişkisi ve bu ilişkinin farklı kültürel yapılarda nasıl değiştiği incelendi.

Maciej Stolarski ve ekibinin yaptığı araştırmada birden fazla ülkeyi kapsayan geniş çapta bir veri tabanından, farklı kültürlere dair bilgiler elde edildi. Ülkeler bazında IQ düzeyi, refah düzeyi, ve kültürel yapı incelendi. Sonuçlara göre bireyci ve toplumcu kültüre bağlı olarak kişilerin yaşam doyumlarını etkileyen faktörler değişiklik gösteriyor. Daha bireyci özellikler gösteren toplumlarda insanlar kişisel farkındalık, bireysel özelliklerini geliştirme ve bireysel hedeflerini gerçekleştirme gibi koşullar sağlandığında yaşam doyumu sağlayabiliyor. Bu kültürlerde; yaşam hedeflerini gerçekleştirme, eğitim, sağlıklı ve uzun yaşam gibi hedeflere ulaşmakta ise zeka gelişimi hem bireysel hem de toplumsal açıdan önemli bir kaynak. Bunun yanı sıra toplumcu özelliği ağır basan kültürlerde, sosyal ilişkilerde yakınlık ve toplumun bir parçası olarak hissetme gibi değerlerin yaşam doyumu ile daha ilgili olduğu görülüyor. Yani, bu toplumlarda bireysel hedeflere ulaşmak, yaşam doyumu sağlama açısından yeterli görülmüyor. Dolayısıyla ülke bazında zeka ve varlık düzeyinin yüksek olması, kişilerin yaşam doyumunu artırmada tek başına yetersiz kalıyor. Bir diğer deyişle ulusal IQ seviyesi kısmen daha düşük toplumlarda toplulukçu kültür yaşam doyumu ile ilişkiliyken, ulusal IQ seviyesi kısmen daha yüksek toplumlarda yaşam doyumunun ana kaynağı bireycilik olarak görülüyor.

Bu araştırmanın sonuçlarına göre zeki toplum-mutluluk ilişkisi, toplumların kültürel yapıları doğrultusunda neye öncelik verdiklerine göre değişiklik gösteriyor.

Detaylar için kaynak

Stolarski, M., Jasielska, D., Zajenkowski, M. (2015). Are all smart nations happier? Country aggregate IQ predicts happiness, but the relationship is moderted by individualism-collectivism. Intelligence, 50, 153-158.