Aynı ailede büyümesine rağmen birbirinden farklı olan çocuklar hep dikkat çekmiştir. Toplum nezdinde bir çocuğun kişiliğini belirleyen en önemli etken aile olduğundan, aynı ailede büyürken farklılaşan çocukların neden farklılaştığı merak edilen bir soru. Bu konuyu aydınlatmak için yapılan bir araştırma, çevresel etkenlerin yarattığı dikkate değer bir sonucu ortaya çıkarıyor. Araştırma, çevresel etkenlerin, aynı aileden gelen iki çocuğun toplam nüfus içinden rastgele seçilmiş iki çocuk kadar birbirinden farklı olmasına yol açtığını gösteriyor.
Çalışmada, aynı aileden gelen çocukların maruz kaldığı çevresel farklılıkların, kişilik, bilişsel yetenekler ve psikopatolojiyle alakalı değişimin ana kaynağını oluşturduğu yargısı üzerinde duruluyor. Üstelik bu sonucu destekleyen kanıtlar da mevcut. Bu kanıtlardan en önemlisi, yaşamlarının erken dönemlerinden itibaren aynı ailede yetiştirilmiş evlatlık çocuklardan derlenen sonuçlardan geliyor. Bu çocuklar genetik kalıtım yerine aynı aile ortamını paylaştıkları için, elde edilen sonuçlar doğrudan aile ortamının etkisini anlamaya yarıyor.
Evlatlık kardeşler farklı açılardan incelendiğinde benzerlik katsayıları sıfıra yakın bulunuyor. Buradan yola çıkıldığında da aynı genetik mirası paylaşmadığı halde aynı aile ortamını paylaşan çocuklarda, aile ortamının belirleyici bir etken olmadığı anlaşılıyor. Yalnızca bilişsel yetenekler alanında bu durumun istisnası görülse de, son zamanlarda yapılan yeni bir araştırma ergenlik sonrasındaki bireylerin IQ gelişimi üzerinde aile ortamının bağlayıcı olmadığını öne sürüyor.
Bu çalışma, temel olarak, kardeşler tarafından paylaşılmayan çevrenin, psikolojik gelişimin büyük kısmından sorumlu olduğunu kanıtlamış oluyor. Aynı ailedeki çocuklarda paylaşılmayan çevresel etkiler ve davranışsal farklılıklar arasındaki ilişkinin dikkate alınması da çalışmanın hedefleri arasında…
Detaylar için kaynak
Plomin, R., Daniels, D. (2011). Why are children in the same family so different from one another? International Journal of Epidemiology, 40 (3); 563-582.