Kültür, yapısı gereği sürekli değişim gösterse de belirli dönemlerde gerçekleşen kültürel kırılmalar, toplumun yapısı ve insanların birbirleriyle etkileşimleri üzerinde kalıcı ve derin değişiklikler yaratıyor. Teknoloji kullanımının modernleşme süreci içinde kültürel değişim yaratıp yaratmayacağı da güncel bir tartışma konusu. Yeni bir araştırma, teknoloji kullanımının benlik kurgusu ve kültürel değerler üzerinde yarattığı etkiyi ve bunun kültürel değişim ile ilişkisini inceliyor.

Nina Hansen ve arkadaşları az gelişmiş ülkelerden biri olan ve geleneksel, cemaatçi değerlerin yaygın olduğu Etiyopya’dan bir grup ile çalışarak teknoloji kullanımının bireysel ve toplumsal değerler üzerine etkisini araştırdı. Dizüstü bilgisayar ile tanıştırılan Etiyopyalı çocukların 1 yıl içindeki değişimleri incelendi. Araştırmada bir yıl boyunca dizüstü bilgisayar kullanan, sahip olduğu bilgisayar kısa süre içinde bozulduğu için uzun süre kullanamayan ve hiç dizüstü bilgisayar kullanmayan çocuklar karşılaştırıldı.

Bulgular teknoloji kullanımının bir yıllık süreçte, benlik kurgusu ve kültürel değerler üzerinde bir değişim başlattığı yönünde. Araştırmada, dizüstü bilgisayar kullanan çocukların bağımsız benlik kurgusunun güçlendiği görüldü. Yani bu çocuklar 1 yıl önceki halleriyle kıyaslandığında bireysel tercih ve isteklerini diğerlerinden ayıran, kendilerini toplum içinde daha fazla vurgulayan bireyler haline geldiler. Önemli bir bulgu ise çocukların bağımsız benliklerindeki güçlenmenin bir yıl öncesinde baskın olan karşılıklı-bağımlı benlik kurgularında bir azalmaya yol açmamış olması. Bir başka deyişle bir yıllık teknoloji kullanımı var olan değerlerde bir azalma ve değişikliğe sebep olmadan bağımsız benlik kurgusunun güçlenmesini sağladı. Dizüstü bilgisayarı bozulduğu için kullanamayan çocuklarda ise bu değişim gözlenmedi. Bu durum teknolojik cihazlara sahip olmanın değil, cihazları aktif olarak kullanmanın kültürel ve bireysel değişikliklere sebep olabileceğini gösteriyor.

Sonuç olarak teknoloji kullanımı gelişmiş ve bireyci toplumlarda yaygın olan bağımsız benlik kurgusunu artırmada etkili. Köklü bir kültürel değişimden bahsedebilmek için araştırmaların çeşitlendirmesi ve detaylandırılması gerekse de bu araştırma, teknoloji ve toplumsal değerleri az çalışılan bir kültürde incelemiş olması yönünden önem taşıyor.

Detaylar için kaynak

Hansen, N. et al. (2015). Information and communication technology and cultural change. Social Psychology,43, (4). 222-231.