Image courtesy of David Castillo Dominici at FreeDigitalPhotos.net

Etrafımızda gördüğümüz bazı çocuklar akranlarıyla kolay ilişki kurup pek çok arkadaş edinebilirken, bazıları bunu o kadar da kolay yapamaz. Peki akranlarla kurulan ilişkilerin niteliği, çocuğun ileride yaşayabileceği uyum problemleri hakkında bize ipucu verebilir mi?

Çocukların akranları tarafından ne kadar kabul gördüğü ya da görmediği, bireysel farklılıklarla bağlantılıdır. İki uçtan bahsedilecek olursa, bazı çocuklar herkes tarafından dikkate alınıp rahatça arkadaşlık kurabilirken, bazı çocuklar genel olarak sevilmez ve rahat arkadaş edinemez. Bir araştırmada, akran ilişkilerinde sorun teşkil eden kabul görme (ya da görmeme), saldırganlık ve utangaçlık/geri çekilme gibi unsurların, çocukların ileriki hayatında okulu bırakma, suç ve psikopatoloji gibi sorunlar yaşamasına etki edip etmediği incelendi.

Akranlarıyla uyum sağlamada zayıf olanların, ileride yaşayacakları hayat zorlukları açısından risk altında olacaklarını ileri süren araştırmacılar bu hipoze destek buldu. Buna göre, akranlarıyla uyum sağlamada zayıf olanların ileride okulu bırakma ve suç işleme oranlarının daha yüksek olduğu görüldü. Bunun yanında düşük kabul ve saldırganlık sorunlarının da ileride riskli davranış gösterme ihtimalini artırabileceği gözlendi. Öte yandan, utangaçlık/geri çekilme ve ilerideki uyum arasındaki bağ tam olarak ortaya konulamadı.

Bu çalışmadan hareketle, akran ilişkilerinde uyum sağlama konusunda zorlanan çocukların ilerideki yaşantılarında da çeşitli alanlarda zorluk yaşayabilme riski altında olduğunu söyleyebiliriz. Ancak bu riskin olup olmadığı bireysel ve çevresel pek çok faktörden etkilenebileceğinden, her çocuk için aynı sonucu çıkarmak çok kolay olmayacaktır.

Detaylar için kaynak

Parker, J.G., Asher, S.R. (1987). Peer Relations and Later Personal Adjustment: Are Low-Accepted Children At Risk? Psychological Bulletin, 102(3), 357-389.