Yeterli, kesintisiz ve kaliteli uykunun geçmişle ilgili hafıza üzerinde büyük bir etkisi olduğu birçok araştırma ile ortaya konuldu. Yeni bir araştırma ise uykunun geleceğe yönelik eylem ve planlarımızı hatırlamadaki rolünü gösteriyor.

Fabbri ve arkadaşlarının uykunun geleceğe dair planlarımızı hatırlamayı ne yönde etkilediğini incelemek amacıyla yaptıkları çalışmada katılımcılar, bir cihaz (aktograf) yardımıyla uyudukları ve uyandıkları saati kaydettiler. Bu kayıt davranışı, geleceğe dair bir plan olarak ele alındı ve kişilerin bu davranışı uzun bir dönemde her gece yatarken ve her sabah uyandıklarında sergilemeleri istendi. Ayrıca bu davranış ile her gece uyudukları süre de belirlenmiş oldu. Gecede 440 dakikadan az uyuyanlar “kötü”, fazla uyuyanlar ise “iyi” uyumuş olarak kabul edildi.

Sonuçlara bakıldığında, iyi uyuyanların kötü uyuyanlara nazaran uyuma ve uyanma sürelerini kaydetmek için cihazın butonuna daha fazla bastıkları, yani iyi uyuyanların kötü uyuyanlara nazaran geleceğe yönelik planlarını hatırlamada daha başarılı bir performans sergiledikleri görüldü. Uyanma zamanındaki hatırlama performansının da uyku süresi, uyku kalitesi ve gece kaç defa uykunun bölündüğü gibi kriterlerden büyük ölçüde etkilendiği görüldü.

Uzun, derin ve kesintisiz uykunun bilişsel performanslar üzerindeki etkisine açıklık getiren bu çalışmada, geleceğe yönelik planların hatırlanmasında verimli uykunun büyük ölçüde etkili olduğu ortaya konuluyor. Ancak planların hatırlanmasında elbette sadece uykunun değil, kişilik özellikleri ve çevresel faktörlerin oldukça etkili olduğu da unutulmamalı.

Detaylar için kaynak

Fabbri, M., Tonetti, L., Martoni, M., & Natale, V. (2014). Sleep and prospective memory. Biological Rhythm Research, 45 (1), 115–120.