Hiç kuşkusuz yemek yemek yaşamın devamlılığını sağlamak açısından bir gereklilikten ziyade, insanlar için büyük de bir zevk… Bazı yemekleri tercih etmemiz sadece lezzetine göre değil, kimin elinden çıktığına veya taşıdığı anlamlara göre değişebiliyor. Peki yemek isimleri bir yemeği tatmamızı ve onu satın almamızı ne kadar etkiliyor?
Guéguen ve Jacob, Fransa’da bulunduğu bölge açısından önemli ama küçük ölçekli bir restoranın 2000’e yakın daimi müşterisinin katılımıyla menü isimlerinin o yemeğin tercih edilmesine olan etkisini inceliyor. Araştırmacılar ilk olarak, yemek isimlerinin değişikliğinin etkisini ölçebilecek şekilde üç kategoride (salata, ana yemek, tatlı) müşterilerin tüketim alışkanlıklarını belirliyor ve her kategoride ismi değişecek bir yemek seçiyor. Böylece “Alışılmış”, “Aile anılarını içeren/Dokunaklı”, “Geleneksel” ve “Vatansever” öğeler içeren yemek isimleri ile 4 farklı menü tipi oluşturuluyor. Salata, et yemeği, balık ve tatlı için yukarıdaki kategorilere uygun olarak oluşturulan 4 isim, her gün değişiyor. Örneğin “alışıldık” kategorisinde fırın tavuk ve elmalı turta; “aile” kategorisinde anneannenin tavuğu ve Annie teyzenin turtası; “geleneksel” kategorisinde klasik yeşil salata veya geleneksel turta; “vatansever” kategorisinde isminde Fransız geçen yemekler gibi isimler veriliyor. Restaurant 8 hafta boyunca haftada 6 gün öğlen ve akşam yemeklerinde araştırmaya uygun olarak hizmet veriyor.
Bu sürenin sonunda, “Aile anılarını içeren/Dokunaklı”, “Geleneksel” ve “Vatansever” öğeler içeren isimlerin daha çok ilgi çektiği ve tercih edildiği sonucuna ulaşılıyor. Bunun nedeni ise bu tip isimlerin yemeklerin çekiciliğini arttırması. Ayrıca “Aile anılarını içeren/Dokunaklı” kategorisindeki isimlerin diğer iki kategoriye nazaran daha fazla müşteri çektiği ve satış yapıldığı saptanıyor. Araştırmacılar bu sonucu, aile anılarını içeren isimlerin olumlu duygular uyandırıcı etkisi olmasına bağlıyor.
Bu araştırma, yemek isimlerinin içerdiği anlamın onları tercih etmemizdeki etkisini ortaya çıkardığı için oldukça önem taşıyor. Ancak benzer sonuçların farklı kültürlerde de elde edilip edilmediğini anlamak için çalışmanın farklı kültürden insanlarla tekrarlanması önemli.
Guéguen, N. & Jacob, C. (2012). The effect of menu labels associated with affect, tradition and patriotism on sales. Food Quality and Preference, 23, 86-88.