Çocukların sosyal-duygusal becerilerinin şekillenmesinde, anne-babanın tutum ve davranışlarının önemi yadsınamaz. Son zamanlarda ebeveynin çocuğa yaklaşımının “Duygu Bilgisi”ni de yakından etkilediği tartışılıyor. Duygu bilgisi, duygusal yüz ifadelerini tanıma, ayırabilme ve duruma uygun duyguyu belirleyebilme olarak tanımlanır. Yeni bir araştırma, anne babanın çocukların duygu bilgisi üstünde ne kadar etkili olduğunu araştırdı.

Sullivan ve arkadaşlarının yaptığı çalışmada, anne-babanın çocuğu ihmalinin, ona  cezalandırıcı bir yaklaşım içinde olup olmamalarının ve uyguladıkları disiplin stratejilerinin (şiddet içermeyen, fiziksel cezalandırıcı ve psikolojik saldırganlık) çocukların duygu bilgisine olan etkilerini inceledi. Toplam 42 okul öncesi çocuğu inceyen araştırmacılar, ailerin çocuklarını yetiştirme yaklaşımları hakkında bilgi topladı, çocukların duygu bilgisi ve IQ’larını ölçtü. İncelenen 42 çocuktan 15’inin, aileleri tarafından ihmal edilen kategorisinde olduğu saptandı; bunların duygu bilgileri diğer çocuklarla karşılaştırıldı.

Çocuklardaki duygu bilgi eksikliğinin öncelikle düşük IQ seviyesi ile ilişkili olduğu; bunun yanında anne-baba ihmalinin çocukların duygu bilgisini (IQ dan bağımsız olarak) olumsuz etkileyebileceği görüldü. Ayrıca çocuğa cezalandırıcı bir yaklaşım sergilemenin duygu tanıma hızı üzerinde etkisi olabileceği gözlendi. İlginç bir sonuç ise, çocuklarda IQ seviyesi düştükçe anne-babanındaha fazla disiplin ve cezalandırıcı bir yaklaşım içine girmesi.

Bu araştırmaya göre çocukların duygu bilgisini etkileyen faktörlerin başında IQ ve anne babanın ihmalkar yaklaşımının geldiği görülüyor. Araştırmacılar, ilgisiz ve cezalandırıcı ebeveyn yaklaşımının bir sonucu olarak; çocuğun duyguları tanıma ve anlamada yetersizlik yaşayabileceğini, yaşanılan olumsuz olaylara ani yanıt eğilimi gösterebileceğini vurguluyor. Ayrıca araştırmacılar özellikle ihmal edilen çocukların maruz kaldığı olumsuz etkilere dikkat çekiyor.

Detaylar için kaynak

Sullivan M., Carmody D., & Lewis M. (2010). How neglect and punitiveness influence emotion knowledge. Child Psychiatry Hum Dev., 41:285–298.