Son yıllarda ortaya atılan kuramlar, IQ’nun insan başarısı ve mutluluğu üzerindeki etkisinin %10’dan fazla olmadığını, sosyal bir varlık olan insanın mutlu olması için tek bir zekâ türünün yeterli olamayacağını belirtmiş, buna bağlı olarak özellikle “Duygusal Zeka” kavramı oldukça önem kazanmaya başlamıştır. Duygularını iyi bilen, onları kontrol edebilen, başkalarının duygularının farkında olan ve sosyal becerileri gelişmiş kişilerin pek çok alanlarda daha avantajlı oldukları görülüyor.

Duygusal zekâ alanında önemli araştırmalar yapan Bar-On, son yılların popüler psikoloji alanlarından olan Pozitif Psikoloji’yi de ele alarak, yapılan çeşitli araştırma sonuçlarını derlediği makalesinde, duygusal zekânın insanların performansını, mutluluğunu, yaşam kalitesini ve yaşamlarında anlam arayışlarını nasıl etkilediğinitartıştı. Bar-On, duygusal zekanın Pozitif Psikoloji’nin bir parçası olarak değerlendirilmesi gereğine işaret ederek, bunun nedenlerini ortaya koyan önemli araştırma sonuçlarından bahsetti.

Buna göre genel olarak, etkili bir şekilde duygularını yönetebilen, problem çözme becerileri gelişmiş, hedef belirleyen, başkalarının farkında olan ve onları kabul eden bireylerin duygusal zeka bakımından da gelişmiş olduğu; bu kişilerin akademik ve iş yaşamındaki performanslarının da yüksek olduğu biliniyor. Yaklaşık 50,000 kişilik bir örneklem grubuyla yapılan bir araştırmada, duygusal zekâ ile mutluluk arasında yüksek bir ilişki olduğu, yani duygusal zekası yüksek kişilerin mutluluk seviyelerinin de yüksek olduğu ortaya çıkıyor. Bunun yanında başka araştırmalar da pozitif ruh halinin, günlük isteklerle, zorluklarla ve baskılarla baş etmede etkili olduğunu, buna bağlı olarak duygusal zekânın duygusal doyumun ve hayatın anlamını arayış ile yakından ilişkili olduğunu gösteriyor.

Sonuç olarak, duyguların farkında olmak ve onları yönetebilmek, kendini kabul etmek, kişisel farkındalığı yüksek olmak, başkalarının duygularını anlayabilmek ve olumlu sosyal iletişim kurabilmek, etkili karar verebilmek ve problem çözebilmek, iyimserlik gibi özellikler hem duygusal zekânın hem de Pozitif Psikoloji’nin ortak noktaları olup mutluluğun, yaşamdan alınan doyumun ve performansın güçlü belirleyicileri olarak karşımıza çıkıyor.

Detaylar için kaynak

Bar-on, R. (2010). Emotional intelligence: an integral part of positive psychology. South African Journal of Psychology, 40(1), pp. 54-62