Depresyon, bilindiği gibi tüm dünyada yaygın bir psikolojik sorun. Türkiye’de de son yıllarda depresif bozukluklarda artış olduğu görülüyor. Genetik, kişisel ve sosyal pek çok nedene bağlı olarak gelişen depresyon, yetişkinlerin yanında çocukları ve ergenleri de oldukça olumsuz etkiliyor. Peki Türkiye’de çocuklukta ve ergenlikte depresyon ne derece yaygın? Bu yaş gruplarında depresyonu neler etkiliyor?
İstanbul’da 3 farklı okuldan seçilen 4. ve 8. sınıflar arasında okuyan yaklaşık 1500 çocuk arasında yapılan Demir Türkay öncülüğündeki bir araştırmada bu sorulara yanıt arandı. Çalışmanın ilk aşamasında çocukların depresif bozukluk taşıyıp taşımadıkları standart bir test aracılığı ile incelendi. Daha sonra duygusal bozuklukları ve şizofreniyi belirlemek üzere görüşmeler yapıldı. Toplam 62 öğrencinin depresif bozukluk yaşadığı belirlendi ve bu grup vaka grubu olarak alındı. Daha sonra bu bozukluğu taşımayan, ancak benzer demografik özelliklere sahip bir de kontrol grup seçildi.
Öğrencilerin % 4.2’sinin belirli bir depresif bozukluğa; % 1.55’inin klinik depresyona ve % 1.75’inin ise distiymik depresif bozukluğa (kronik, uzun süreli depresyon) sahip olduğu görüldü. Yaş arttıkça depresyonun da artış gösterdiği gözlendi. Bunun yanında çalışan ve düşük eğitimli anneye sahip çocuklarda depresyonun daha fazla olduğu ortaya çıktı. Ayrıca ailesi düşük sosyo-ekonomik düzeydeki ve babayla olumsuz ilişkilere sahip olan çocuklarda depresif bozukluğun daha fazla görüldüğü belirtildi. Son olarak okulda daha az popüler olan ve kendi ile ilgili algısı olumsuz olan çocuklarda depresyonun daha fazla olduğu gözlendi.
Çalışma sonuçları Türkiye’de depresif bozuklukların çocuklar ve ergenler arasında yaygınlığına işaret ediyor ve bu sorunu etkileyen faktörlerle ilgili önemli bilgiler veriyor. Özellikle ailenin sosyo-ekonomik düzeyi, çalışma durumu ve ebeveynle ilişkiler gibi konulara dikkat çekilmesinin gereğini vurguluyor.
Türkay, D., Karaçetin, G., Demir, D. E., ve Uysal, O. (2011). Epidemiology of depression in an urban population of Turkish children and adolescents. Journal of Affective Disorders, 134, 168-176.