Günümüzde her 10.000 çocuktan 40’ında görülen otizm, sosyal ve bilişsel gelişimin normal seyrini sekteye uğratan bir gelişimsel bozukluk. Önceki yıllarda ikizlerle yapılan bilimsel çalışmalar, bize otizmin genetik ve çevresel nedenleri ile ilgili önemli bilgiler sunsa da, yeni ve daha gelişmiş yöntemler kullanan çalışmalar, otizme ilişkin etkenleri incelemeye devam ediyor. Peki otizmin oluşmasına genetik faktörler mi yoksa çevresel faktörler mi daha çok etki ediyor?

Kaliforniya’da Hallmayer öncülüğünde yapılan yeni bir araştırma, en az 1 tanesi otizm teşhisi almış, her ikisi de hayatta olan yaklaşık 200 ikiz çocuğu inceledi. Bilimsel olarak otizmin tamamen genetik olduğu sonucuna varmak için tek yumurta ikizlerinin her ikisinde de otizm gelişmesi veya her ikisinde de gelişmemesi gerekir. Buradan yola çıkan araştırmacılar ikizleri 4 yıl boyunca izledi ve değerlendirmelerinde çok farklı, modern ve gelişmiş yöntemlerden yararlandı. Otizmin incelenmesinde bir dar bir geniş olmak üzere iki otizm tipi üstünden gidildi. Ayrıca sosyal alanda ve iletişim alanındaki bozukluklar; tekrarlayan ve kalıplaşmış davranışlar belirlendi.

Sonuçlar, çevresel faktörlerin otizme etki etmede genetik faktörlerden daha güçlü olduğunu ortaya çıkardı. Genetik faktörlerin rolü önemli olsa da, daha önceki araştırmalarda ortaya çıkan sonuçlarla kıyaslandığında etkilerinin daha az olduğu görüldü. Genetik faktörlerin % 37, çevresel faktörlerin ise % 55 oranında etkisinin olduğu sonucu elde edildi.

Araştırmacılar bu sonuçlara dayanarak, otizmde çevresel etkelerin neler olabileceği üstünde daha çok durulmasının gereğine dikkat çekiyor. Ayrıca araştırmacılar otizimde özellikle 1 yaş civarının kritik olduğunu ve bu dönemdeki çevresel etkenlere daha açık olunacağını vurguluyor. Son olarak bebeğin anne karnında kaldığı süre, doğumda bebeğin kilosu ve annenin hamilelikte geçirdiği enfeksiyonların genetik olmayan önemli risk faktörleri arasında olduğunu belirtiyorlar.

Detaylar için kaynak

Hallmayer, J. et al. (2011). Genetic Heritability and Shared Environmental Factors Among Twin Pairs With Autism. Archives of General Psychiatry, 2011; DOI: 10.1001/archgenpsychiatry.2011.76