Mahkûmlarda psikolojik rahatsızlıklara, özellikle depresyon ve kaygı bozukluklarına sıklıkla rastlanır. Mahkûmların kişilik özellikleri, işledikleri suç tipleri, hapishanede geçirdikleri süre, hapishane koşulları gibi pek çok etkenin psikolojik sorunlarla ilişkisi var. Mahkûmların yaşadıkları psikolojik sıkıntılar ve bunları etkileyen faktörlere yönelik Türkiye’deki çalışmalar ise daha kısıtlı.

Bu çalışmalardan brinde araştırmacılar Emre Şenol Durak ve Faruk Gençöz, Türkiye’de mahkûmların depresyon ve kaygı seviyelerini etkileyen kişisel ve çevresel faktörleri anlamaya çalıştı. Bu amaçla 179 mahkumun hapishane yaşamına bağlı yaşadıkları stresin, sahip oldukları kontrol odağının, hapishanede bulunulan sürenin, hapishane tipinin ve işlenen suçun etkilerini inceledi.

Araştırma sonucunda, organize suçlara karışmış mahkumlar, yüksek güvenlik önemleri alınan hapishanelerde bulunan mahkûmlar ve hapishaneye yeni girmiş mahkumlar, hapishanede en yüksek stres yaşayan mahkûmlar olarak ortaya çıktı. Hapishaneye özgü bu stres seviyesi ise yüksek kaygı ve yüksek depresyon ile ilişkili bulundu. Ayrıca dışsal kontrol odağına sahip olan, yani hayatlarındaki olaylar ve davranışları üzerinde kendi kontrolü olmadığına inanan mahkumlarda, depresyon ve kaygıya daha fazla rastlandığı görüldü.

Bu çalışma, Türk mahkumlarının psikolojik sorunlarını ve onlarla ilişkili bazı faktörleri ortaya koyan nadir çalışmalardan biri. Araştırmacılar, mahkumlarla çalışan psikolojik destek uzmanlarının, mahkumların stres yönetimi ve problem çözme gibi becerileri arttırma çalışmalarının, depresyon ve kaygıyla baş etmede etkili olabileceğini belirtiyor.

Detaylar için kaynak:

Durak, E., Ş., & Gençöz, F. (2010). Factors associated with the symptoms of depression and anxiety among male Turkish prisoners: A life crisis and personal growth model perspective. The Journal of Forensic Psychiatry & Psychology 21 (4), 587-603.